Cây lẻ bạn là giống cây thân thảo, sống nhiều năm, chiều cao cây trung bình 20 – 40 cm. Thân cây lẻ bạn được phủ bởi bẹ lá, không phân nhánh. Lá cây lẻ bạn dài 18 – 28cm, rộng 3 – 5cm, không có cuốn, chỉ có bẹ; mặt trên lá màu lục với vân hay chỉ trắng ở mép lá, mặt dưới lá lẻ bạn có màu tía – tím hồng nếu trồng nơi đầy đủ nắng. Cụm hoa của cây lẻ bạn  hình tán dựng trong 2 cái mo úp vào nhau, nom như sò (vì vậy cây thường được gọi là cây sò huyết). Hoa có lá đài, 3 cánh hoa màu trắng vàng, quả nang dài 3 – 4mm, 3 ô, mở thành 3 mảnh vỏ, chứa một hạt có góc và cứng. Cây lẻ bạn thường ra hoa vào mùa hè.